سندرم تخمدان پلی کیستیک

سندرم تخمدان پلی کیستیک یا همان تنبلی تخمدان ، وضعیتی است که باعث بروز بی نظمی در دوران عادت ماهانه ، پیدایش جوش های چرکی ( آکنه ) ، چرب شدن پوست ، رشد موهای زائد در صورت و بدن یا ریزش موهای سر می گردد.

لازم به ذکر است که در چنین وضعیتی ، حاملگی می تواند به سختی انجام شود.

سندرم تخمدان پلی کیستیک که یکی از بیماری های زنان است ؛ گاهی اوقات به نام ( polycystic ovary syndrome ) PCOS یا ( polycystic ovary ) PCO نیز خوانده می شود.

شیوع سندرم تخمدان پلی کيستيک بالا است ، در مطالعه قند و چربی که بر روی تعدادی از زنان ساکن تهران در سن باروری انجام شد ، شیوع سندرم تخمدان پلی کيستيک ۵/۸ % می باشد. ( اغلب زنان مبتلا به این بیماری ، اضافه وزن دارند یا چاق هستند. )

علل سندرم تخمدان پلی کیستیک چیست ؟

در این بیماران ، عملکرد تخمدان ها طبیعی نیست و هورمون تستوسترون بیش از حد تولید می کنند.

تستوسترون ، هورمون مردانه است ولی در زنان نیز وجود دارد ؛ به صورت طبیعی ، تخمدان زنان مقادیر اندکی از آن را ترشح می کند ؛ ولی در سندرم تخمدان پلی کیستیک تولید این هورمون افزایش می یابد.

حدود یکبار در ماه ، تخمدان زنان ساختمانی را می سازد که تخمک نارس یا فولیکول نام دارد.

همچنان که فولیکول رشد می کند ، هورمون آزاد می کند و سپس تخمک رسیده را آزاد می کند ؛ به این روند ، تخمک گذاری می گویند.

لازم به ذکر است که در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کيستيک ، تخمدان ها به جای تولید یک تخمک رسیده ، تعداد زیادی فولیکول ریز می سازند ، تعادل هورمون ها بهم می خورد و تخمک گذاری ماهانه آن طور که انتطار می رود اتفاق نمی افتد.

پزشکان هنوز به طور دقیق ، نمی دانند که چرا این اتفاق برای برخی زنان رخ می دهد.

نشانه های سندرم تخمدان پلی کسیتیک چیست ؟

به دنبال سندرم تخمدان پلی کیستیک ، زنان با چنین وضعیتی ممکن است مواجه شوند :

• کمتر از ۸ قاعدگی در سال داشته باشند.
• با موهای ضخیم و تیره در محل هایی که فقط در مردان چنین موهایی رشد می کند مواجه خواهند شد ؛ به طور مثال در نواحی پشت لب فوقانی ، چانه ، دو طرف صورت ، قفسه سینه و شکم.
• دچار افزایش وزن و چاقی می شوند.
• درگیر آکنه ، چرب شدن پوست و جوش ها چرکی بر روی صورت خواهند شد.
• به ریزش موهای سر با الگوی مردانه دچار خواهند شد.
• ممکن است برای باردارشدن با مشکل روبرو شوند و نیاز به استفاده از دارو داشته باشند.

افراد دچار سندرم تنبلی تخمدان ، احتمال ابتلا به سایر بیماری ها را نیز دارند که این بیماری ها عبارتند از :

• دیابت ( قند خون بالا )
• افزایش سطح چربی خون از نوع کلسترول
• آپنه خواب (ن وعی اختلال خواب است که در هنگام خواب به مدت کوتاهی ایجاد وقفه تنفسی می کند )
• افسردگی یا اضطراب
• خطر ابتلا به بیماری های قلبی

تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک

پزشک معالج بر اساس سن ، علائم بیماری و وضعیت بیمار ؛ تصمیم می گیرد که برای تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک ، کدام تست را درخواست کند.

• تست خون برای اندازه گیری سطوح هورمونی ، قند خون و کلسترول
• تست بارداری در صورتی که تاخیر عادت ماهانه وجود داشته باشد.
• سونوگرافی لگن ( در این تست با استفاده از امواج ماوراء صوت ، تصویر رحم و تخمدان ها گرفته می شود. )

درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک

قرص های پیشگیری از بارداری

شایع ترین روش درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک می باشند و به جرأت می توان گفت که این قرص ها درمان اصلی سندرم تخمدان پلی کيستيک هستند ؛ البته داروهای دیگری نیز برای کنترل علائم این بیماری قابل استفاده می باشند.

لازم به ذکر است که قرص ها جلوگیری از بارداری ، هرگز موجب درمان قطعی سندرم تخمدان پلی کیستیک نخواهند شد ؛ اما می توانند بسیاری از علائم این بیماری ؛ اعم از بی نظمی عادت ماهانه ، آکنه و موهای صورت و مواردی از این قبیل را بهبود بخشند.

داروهای ضد هورمون مردانه

این داروها با مسدود کردن هورمون هایی که باعث بروز علائمی مانند آکنه و موهای زائد در صورت می شوند ؛ می توانند برخی پیامدهای این بیماری را کنترل کنند.

به عنوان مثال ؛ اسپیرونولاکتون ، داروی ضد هورمون مردانه است که ممکن است بسیاری از پزشکان آن را درخواست کنند.

پروژستین

نوعی هورمون است که در صورت استفاده ماهانه ا ز آن ، می توان سیکل ماهیانه شما را تنظیم نمود.

لازم به ذکر است که این داروها ، خطر ابتلا به سرطان رحم را کاهش می دهند.

مت فورمین

می تواند به منظم شدن عادت ماهانه بانوان کمک کند ، اما فقط در نیمی از بانوانی که از آن استفاده کرده اند ؛ موثر است.

مت فورمین در زنان مبتلا به دیابت ، می تواند به کنترل قند خون کمک شایانی نماید.

محلول طبى مخصوص شستشو يا ضد عفونى کردن صورت ( لوسیون ) یا آنتی بیوتیک ها برای درمان آکنه

کاهش وزن

اگر شما چاق هستید یا اضافه وزن دارید ، با کاهش وزن می توانید به بهبود بسیاری از علائم این بیماری کمک کنید.

از دست دادن فقط پنج درصد وزن بدن تان ، می تواند کمک بزرگی به شما بکند. مثلا” حدود ۵/۴ کیلوگرم کاهش وزن در یک خانم ۹۰ کیلوگرمی کمک کننده است.

اغلب بانوان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک ، می توانند باردار شوند ؛ ولی ممکن است کمی طول بکشد.

توجه داشته باشید که اگر اضافه وزن دارید ، کاهش وزن می تواند به منظم شدن عادت ماهانه شما کمک کند و شانس شما برای بارداری را افزایش می دهد.

اگر با وجود کاهش وزن ، همچنان عادت ماهانه نامنظم دارید ؛ پزشک با تجویز داروهای القاء کننده تخمک گذاری به شما کمک می کند و شانس شما را برای بارداری افزایش می دهد.