انجام یک غربالگری منظم برای سرطان سرویکس ( پاپ اسمیر یا تست ویروس HPV ) نقش مهمی در حفظ سلامتی و پیشگیری از سرطان سرویکس دارد. اگر نتایج تست غربالگری فرد ، غیر عادی باشد. تست های بیشتری برای تائید نتیجه و تعیین شدت و حاد بودن آن انجام شود. کولپوسکوپي ، تستی است که معمولاً در این موارد توصیه می شود. این روش به تیم درمانی اجازه می دهد که داخل سرویکس را بتوان با بزرگ نمایی دید. همه خانم هایی که نتایج تست غربالگری غیر عادی دارند ، به درمان نیاز ندارند از همین رو با استفاده از کولپوسکوپی ، می توان لزوم انجام درمان را تشخیص داد. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این روش تشخیصی و درمانی توصیه می شود این مقاله از سایت دکتر مژگان دادگر بهترین متخصص زنان و زایمان تهران را مطالعه فرمایید. در طول این مطلب ما به علل انجام این پروسه ، نحوه انجام و آمادگی های لازم صحبت خواهیم کرد و به شما خواهیم گفت بعد از انجام کولپوسکوپي با چه نتایجی رو به رو خواهید شد.
چرا به کولپوسکوپي نیاز است؟
این پروسه برای پیگیری نتایج غیر عادی غربالگری سرطان سرویکس( مانند پاپ اسمیر یا واکسن HPV) یا مشاهده نواحی غیر عادی در سرویکس، واژن یا وولو، استفاده می شود. اگر فردی دارای سلول های سرطانی یا پیش سرطانی یا پیش سرطانی به خاطر عفونت ناشی از HPV در سرویکس باشد، نتایج پاپ اسمیر غیر عادی می شود. کولپوسکوپي ظاهر سرویکس را بزرگ تر نشان می دهد. به همین دلیل به پزشک اجازه می دهد تا بهتر بتواند محل سلول ها و اندازه نواحی غیر عادی را ببیند. اندازه و محل سلول های غیر عادی به تشخیص میزان حاد بودن و شدت و تشخیص نوع درمان (اگر لازم است ) کمک می کند. معمولاً اگر نواحی پیش سرطانی زود تشخیص داده شده و درمان شوند، به سرطان سرویکس تبدیل نمی شوند.
آمادگی برای انجام کولپوسکوپي :
- افراد باید بدانند که قبل از انجام این پروسه نباید واژن را در تماس با ماده ای (مثل کرم ها) قرار داد.
- می توان کولپوسکوپی را در هر روز از سیکل ماهانه انجام داد ولی اگر فردی در روز آزمایش خونریزی واژینال زیادی داشته باشد باید با تیم درمان خود در مورد تغییر زمان آزمایش صحبت کند.
- اگر برای جلوگیری از لخته شدن خون، دارویی مصرف می شود، آن را با پزشک خود در میان بگذارد. این داروها می توانند خونریزی را در صورت انجام بیوپسی (نمونه برداری) افزایش دهند.
- اگر می دانید یا تصور می کنید که باردار هستید آن را با پزشک خود در میان بگذارید. کولپوسکوپی حین بارداری روش بی خطری است. البته معمولاً تیم درمانی ، اگر باردار باشید دیگر از سرویکس نمونه برداری نمی کند.
روش انجام کولپوسکوپي :
این تکنیک را پزشک ، یا دستیار پزشکی که برای این کار آموزش دیده باشد می تواند انجام دهد. انجام این روش تشخیصی حدود 5 الی 10دقیفه طول می کشد ، این کار را می توان در مطب انجام داد و باعث آزار و ناراحتی کمی می شود. کولپوسکوپی مشابه معاینه های روتین است. پزشک از وسیله ای به نام اسپکولوم استفاده می کند تا دیواره های واژن را از یکدیگر باز کند و بتواند سرویکس را ببیند. معمولاً پزشک پاپ اسمیر را تکرار می کند ، سپس با استفاده کولپوسکوپ سرویکس را می بیند. کولپوسکوپ وسیله ای مشابه میکروسکوپ است و با بدن شما تماس پیدا می کند. پزشک محلولی به نام استیک اسید(سرکه) را در سرویکس می مالد این محلول باعث پر رنگ تر شدن نواحی غیر عادی می شود و در نتیجه بهتر می توان آن ها را با کولپوسکوپ دید. هنگام استفاده از این محلول، شاید کمی احساس خنکی یا سوزش ضعیف داشته باشید ولی و دردی ندارد. هنگام کولپوسکوپي ، پزشک ممکن است نمونه کوچکی از بافت غیر عادی در سرویکس یا واژن بردارند. انجام بیوپسی به معنای داشتن سلول های پیش سرطانی نیست.
در بعضی موارد باید از ناحیه داخلی سرویکس نمونه برداری شود. به این کار “کورتاژ درون سرویکس” ECC (اندوسرویکال کورتاژ Endocervical Curettage) گفته می شود. خانم های باردار نباید تحت ECC قرار بگیرند چون ممکن است به بارداری آسیب برسانند. ECC باعث درد عضلانی می شود، هر چند سریع بهبود می یابد. اگر شما بیوپسی انجام دهید، ممکن است پزشک محلول زرد- قهوه ای را به سرویکس بمالد. این محلول مانند بانداژ مایع عمل می کند.
آیا برای کولپوسکوپی نیاز به بیهوشی یا بی حسی است ؟
معمولاً قبل از انجام بیوپسی داروی بی حسی یا بیهوشی استفاده نمی کنند چرا که بیوپسی فقط کمی باعث گرفتگی عضله می شود.
بعد از کولپوسکوپي :
- اگر شما از سرویکس نمونه برداری کرده اید ، ممکن است بعد از انجام این پروسه خونریزی واژینال داشته باشید. اگر پزشک برایتان از بانداژ مایع استفاده کرده است، ممکن است ترشحات قهوه ای یا سیاهی شبیه به ته نشست قهوه داشته باشید. این موضوع بعد از چند روز حل می شود.
- بیشتر خانم ها می توانند بلافاصله بعد از آزمایش به محل کار بازگردند و فعالیت های خود را از سر بگیرند. بعضی از خانم ها ممکن است درد کم یا دل پیچه داشته باشند که معمولاً در یک تا دو ساعت از بین می رود.
- تا یک هفته بعد از کولپوسکوپي نباید چیز را درون واژن قرار دهید( مثل کرم، محلول های شستشو، تامپون) و نباید رابطه جنسی داشته باشید.
- اگر نمونه برداری انجام داده اید از پزشک زمان آماده شدن نتیجه آن را سوال کنید.( معمولاً 14 روز طول می کشد) بیشتر اوقات تست های بیشتر و درمان به نتیجه بیوپسی بستگی دارد.
- تا از زبان پزشک وضعیت خود را نشنیده اید، تصور نکنید نتیجه بیوپسی خوب است. بیشتر خانم ها باید تا 6 ماه بعد تست های پیگیری ( تکرار غربالگری سرطان سرویکس(Pap Smear) و یا کولپوسکوپي ) انجام دهند.
چه زمانی بعد از کولپوسکوپی باید به پزشک مراجعه کنید ؟
در صورت داشتن یکی از علائم زیر بعد از کولوپوسکوپی حتماً با پزشک تماس بگیرید:
- خونریزی شدید واژینال ( خیس شدن کامل یک پد بهداشتی بزرگ بعد از یک تا دو ساعت)
- خونریز واژینال برای مدتی بیشتر از 7 روز بعد از کولپوسکوپي
- ترشحات بدبوی واژینال/ به خاطر داشته باشید که ترشحات قهوه ای یا سیاه مشابه ته نشست قهوه برای روزهای اول عادی است.
- دردهای لگنی و دل پیچه که با ایبو پروفن آرام نمی شود و بهبود نمی یابد.
- افزایش دمای بدن به بیشتر ازدرجۀ سانتی گراد 38 یا 100/4 درجه فارنهایت
خونریزی بعد از کولپوسکوپي
همانطور که اشاره شد معمولا بعد از انجام این نوع روش تشخیصی خانم ها دچار خونریزی می شوند که این خونریزی بعد از گذشت مدت زمان کوتاهی باید متوقف شود در غیر این صورت نیاز به بررسی علت خونریزی دارد. اما به طور کل علت خونریزی بعد از بیوپسی این است که تراشیدن قسمتی از سلول های بافت دهانه رحم که در کولپوسکوپي غیر عادی به نظر رسیده اند ، باعث ایجاد درد ، سوزش ، خونریزی و حتی لکه بینی بعد از انجام فرایند می باشد. این عوارض بسیار خفیف هستند و در اغلب موارد نباید در رابطه با آن ها ترس یا نگرانی داشته باشید. برای کنترل لکه بینی بعد از درمان باید در همان روز انجام این آزمایش با خود نوار بهداشتی داشته باشید.
لازم به ذکر است همانطور که گفته شد خونریزی خفیف واژن به مدت 1 الی 3 روز بعد از درمان متوقف می شود ، البته در برخی از افراد حتی تا 7 روز نیز ادامه پیدا می کند اما اگر بیشتر از این مدت زمان باشد یا میزان خونریزی بسیار زیاد باشد باید به متخصص زنان و زایمان خود اطلاع دهید.
اولین پریود بعد از کولپوسکوپي رحم با بیوپسی چگونه است ؟
بسیاری از خانم ها در خصوص اینکه بعد از انجام این روش دوره قاعدگی به چه صورت است سوال می پرسند یا اینکه اذعان دارند که بعد از درمان پریودی آن ها دیر تر شده یا خونریزی شان شدید تر شده است و آیا این مورد طبیعی است یا خیر؟ باید بگویم که ممکن است پریودی بعدی شما بعد از کولپوسکوپي کمی عقب بیافتد یا با خونریزی شدید تری نسبت به حالت عادی همراه باشد. تمامی این موارد طبیعی هستند و جای نگرانی ندارند.
جواب آزمایش کولپوسکوپی چند روز طول میکشد ؟
همه ما می دانیم که انتظار برای دریافت نتیجه آزمایش می تواند چقدر سخت و آزار دهنده باشد و حتی ممکن است باعث افزایش ترس و نگرانی واسترس شما شود ، اما باید بدانید که سرعت و دقت آزمایشگاه پاتولوژی بسیار اهمیت دارد. معمولا بین 4 الی 8 روز طول می کشد تا نتیجه کولپوسکوپي آماده شود. اگر پزشک شما تشخیص دهد که به سرطان دهانه رحم دچار هستید شما را برای انجام آزمایشات بیشتر فرا خواهد خواند.
