بیماری های تخمدان متنوع هستند و ممکن است از مشکلات هورمونی تا توده‌های خوش‌خیم و سرطانی را شامل شوند. در زیر برخی از انواع شایع بیماری های تخمدان را با توضیحات مختصر می‌آورم:
1. سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS – Polycystic Ovary Syndrome)
- توضیح: یکی از شایع‌ترین اختلالات هورمونی در زنان است که با نامنظمی قاعدگی، کیست‌های کوچک متعدد روی تخمدان‌ها و افزایش سطح هورمون‌های مردانه (آندروژن) همراه است. این بیماری می‌تواند باعث مشکلات باروری، افزایش وزن، و رشد موهای زائد شود.
2. کیست تخمدان (Ovarian Cysts)
- توضیح: کیست‌ها توده‌های کیسه‌ای پر از مایع هستند که در داخل یا روی سطح تخمدان‌ها شکل می‌گیرند. بیشتر کیست‌های تخمدان خوش‌خیم و بی‌ضرر هستند و ممکن است به طور خود به خود از بین بروند، اما برخی ممکن است باعث درد یا عوارض شوند.
3. سرطان تخمدان (Ovarian Cancer)
- توضیح: نوعی سرطان که تخمدان‌ها را درگیر می‌کند و در مراحل اولیه معمولاً بدون علامت است. علائم ممکن است شامل درد شکم، نفخ، کاهش وزن ناگهانی، و تغییرات در عادات دفعی باشد. این نوع سرطان یکی از کشنده‌ترین سرطان‌های زنان است زیرا معمولاً در مراحل پیشرفته تشخیص داده می‌شود.
4. تخمدان چرخشی (Ovarian Torsion)
- توضیح: این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که تخمدان به دور خودش پیچیده و جریان خون به آن قطع می‌شود. این مشکل یک اورژانس پزشکی است و می‌تواند باعث درد شدید شکمی، تهوع و استفراغ شود.
5. نارسایی زودرس تخمدان (Premature Ovarian Failure – POF)
- توضیح: حالتی است که در آن تخمدان‌ها قبل از سن 40 سالگی توانایی تولید تخمک و هورمون‌های جنسی مانند استروژن را از دست می‌دهند. این وضعیت می‌تواند باعث یائسگی زودرس، ناباروری و سایر مشکلات هورمونی شود.
6. آندومتریوم (Endometrioma)
- توضیح: کیست‌های تخمدانی ناشی از آندومتریوز هستند. این کیست‌ها زمانی شکل می‌گیرند که بافت آندومتر (بافت داخلی رحم) به داخل تخمدان‌ها نفوذ کرده و باعث تشکیل کیست‌های خونی به نام «کیست شکلاتی» می‌شود. این بیماری می‌تواند دردهای شدید قاعدگی و مشکلات باروری ایجاد کند.
7. عفونت‌های تخمدان (Ovarian Infections)
- توضیح: این عفونت‌ها معمولاً بخشی از بیماری‌های التهابی لگنی (PID) هستند و می‌توانند به دلیل عفونت‌های باکتریایی مانند کلامیدیا یا گونوره ایجاد شوند. علائم ممکن است شامل درد لگن، تب و ترشحات غیرطبیعی واژینال باشد.
8. هیپرپلازی تکالوتئینی (Thecal Lutein Hyperplasia)
- توضیح: یک بیماری نادر که در آن تخمدان‌ها بزرگ می‌شوند و کیست‌های کوچک متعددی در آنها تشکیل می‌شود. این وضعیت معمولاً با بارداری مولار یا افزایش سطح هورمون‌های خاصی همراه است.
9. تومورهای خوش‌خیم تخمدان (Benign Ovarian Tumors)
- توضیح: این تومورها غیرسرطانی هستند و شامل تومورهای کیستیک، تومورهای جامد مانند فیبروما، و تراتوما (که حاوی بافت‌هایی مانند مو و دندان است) می‌شوند. اغلب این تومورها بدون علامت هستند و ممکن است تنها در صورت بزرگ شدن یا ایجاد علائم تشخیص داده شوند.
10. ناباروری مرتبط با تخمدان
- توضیح: مشکلات تخمدان می‌توانند منجر به ناباروری شوند، از جمله مشکلات تخمک‌گذاری مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا نارسایی زودرس تخمدان.
تشخیص و درمان بیماری‌های تخمدان معمولاً از طریق سونوگرافی، آزمایش خون و سایر تست‌های پزشکی انجام می‌شود. در صورت تجربه علائم غیرطبیعی، مشاوره با پزشک متخصص ضروری است.
