بلوغ زودرس چیست؟
بلوغ زودرس چیست؟
بلوغ طبیعی دوره‌ای است که طی آن صفات ثانویه جنسی به‌وجود می‌آیند و فرد توان باروری پیدا می‌کند. تغییرات فیزیکی در دوران بلوغ، نتیجه مستقیم یا غیرمستقیم بلوغ غده هیپوتالاموس در دستگاه عصبی مرکزی، تحریک اعضای جنسی و ترشح هورمون‌های جنسی است. اما بلوغ زودرس براساس تعریف‌های اپیدمیولوژیك ظاهر شدن علائم بلوغ از نظر فیزیكی و هورمونی زیر 8 سال در دختران و زیر 9 سال در پسران ا ست. این روزها با تغییری كه در ساختار زندگی شهری صورت گرفته و با توجه به پیشرفت‌هایی كه در زندگی اجتماعی به‌وجود آمده بلوغ زودرس در دختران سفیدپوست زیر 7 سال و در سیاه‌پوستان زیر 6 سال تعریف شده است. این سن در مورد شروع بلوغ است چون همان‌طور كه می‌دانید بلوغ دوره‌ای چند ساله دارد.
عوامل ایجا د كننده بلوغ زودرس
عوامل زیادی در شروع بلوغ اهمیت دارند ولی بیشتر بار این عوامل وابسته به ژنوم افراد است. در واقع این ژنتیك است كه تعیین می‌كند در چه سنی فرد وارد بلوغ شود اما چنین به‌نظر می‌رسد که سایر عوامل نیز بر سن شروع و ا لبته پیشرفت تکامل بلوغ تاثیرگذارند. تغذیه، وضعیت عمومی سلامت، موقعیت جغرافیایی و البته حا لت روانی همگی می‌توانند بر زمان شروع بلوغ اثر بگذارند. اینکه در بیشتر موارد نشانه‌های بلوغ در یک دختر تقریبا در همان زمانی که مادرش بلوغ را تجربه کرده ظاهر می‌شود، نشان می‌دهد ژنتیک بر زمان آغاز این پدیده اثر مستقیم دارد. این در واقع در ساختار بدن فرد تعیین شده است اما این تنها ژن نیست كه تعیین كننده است. برخی عوامل محیطی هم این ژن را می‌پرورا نند، از جمله وزن، قد و تغذیه.
هورمون رشد تمام عوارض روانی بلوغ زودرس
افرادی كه دچار بلوغ زودرس می‌شوند از نظر روانی دچار مشكلات زیادی خواهند شد. رشد اندام‌ها و بروز علائم بلوغ در نوجوانان كم‌سن در مقایسه با سایر همسالان، باعث ایجاد اضطراب شدید در این كودكان و والدین آنها می‌شود.از سوی دیگر، دیده می‌شود در ارتباط والدین و فرزندان آنقدر رودبایستی وجود دارد كه افراد نمی‌توانند مشكلات‌شان را با آنها در میان بگذارند و این اضطراب مضاعفی را بر آنها تحمیل می‌كند. این در حالی است كه والدین باید انتظار چنین علائمی را داشته باشند و آن را پیگیری كنند و قبل از اینكه فرزندان این اطلاعات را از همكلاسی‌ها و دوستان خود به‌طور ناقص و نامفهوم دریافت كنند والدین با آنها ارتباط بگیرند و همه آنچه لازم است بدانند به شكل درست در اختیار آنها قرار دهند.
راه های تشخیص علت بلوغ زودرس
-تصویربرداری سر به صورت رادیوگرافی در تشخیص کمک کننده است.
-در این کودکان (پسر یا دختر) بررسی مغز با MRI حتما انجام می‌شود.
-سونوگرافی از تخمدان‌ها و شکم و بررسی آزمایشگاهی هورمون‌های مختلف و نیز تعیین سن استخوانی -انجام می‌شود.
-در صورت طبیعی بودن معاینات و آزمایش‌ها، حتما باید هر 6 ماه یک بار توسط پزشک بررسی انجام شود.
بررسی‌های تشخیصی کدام است؟
آنچه اهمیت دارد این است که بلوغ زودرس اگر زود تشخیص و ردیابی شود، اشکالی در رشد ایجاد نمی‌کند. بررسی‌های تشخیصی در این مورد بستگی به فرد دارد اما به طور کلی هر کودکی که زیر 6 سال علائم را نشان می‌دهد باید MRI، سی‌تی‌اسکن و آزمایش‌های مختلف در مورد او انجام شود اما در سنین کمی بالاتر با معاینه و براساس شواهد بالینی بررسی‌های لازم را انجام می‌دهد. اندازه گیری میزان هورمون‌های بلوغ در این مورد بسیار کمک کننده است و می‌تواند کمک کننده هم باشد، چون هنگام بلوغ، مغز هورمون خاصی ترشح می کند که هم در بدن دختر و هم در بدن پسر ترشح می‌شود اما تفاوت آن در محل اثر هورمون‌هاست.
چرا بلوغ زودرس مهم است؟
بلوغ زودرس از دو جنبه اهمیت زیادی دارد:
-جنبه اول :علت ایجاد‌کننده آن است که پزشک متخصص با انجام آزمایش‌های لازم و پیگیری‌های منظم و دقیق نوجوان، در طی مدت طولانی به دنبال علت ایجاد آن می‌گردد.
-جنبه دوم: اثرات بلوغ زودرس، رشد قدی و تاثیرات روانی در نوجوان است.
عوارض بلوغ زودرس
-با بلوغ زودرس، کودکان در مقابل استرس‌های جوانی قرار می‌گیرند و نمی‌دانند چه کار باید کنند. این کودکان از نظر جسمی تظاهرات بلوغ را دارند، ولی تجربه کافی را ندارند.
-دختران با ظاهر شدن علائم عادت ماهانه ممکن است دچار مشکلات روحی شوند.
-در هر دو جنس به دلیل افزایش شهوت، رفتارهای ناهنجار شیوع دارد.