دوران بارداری ، یکی از حساس ترین دوران زندگی هر خانمی به شمار می رود که نیازمند رعایت نکات و دستورات مراقبتی خاص این دوران می باشد. مراقبت های بارداری از مهم ترین عواملی است که در نتایج بارداری ، موثر بوده و زایمانی ایمن و سلامت را تضمین می کند. در واقع منظور از مراقبت های دوران بارداری اقداماتی است که طی آن ، مجموعه ای از آزمایشات ، معاینات ادواری و آنالیزهای پاراکلینیکی بر روی مادر انجام می گیرد. لازم به ذکر است این اقدامات با هدف تشخیص علائم خطر برای مادر و جنین ، ارجاع بهنگام جهت درمان ، پیشگیری از بروز عوارض بارداری و زایمان ، کاهش احتمال مرگ و میر و نهایتا آماده سازی مادر برای زایمان صورت می پذیرد. از این رو خانم های حامله به منظور راحت تر سپری نمودن دوران بارداری خود و داشتن زایمانی موفق ، باید در این دوران بهداشت فردی ، رژیم غذایی مناسب ، تحرک کافی و کلیه دستورالعمل های توصیه شده از سوی پزشک معالج شان را به درستی رعایت نمایند. با ما در ادامه این مقاله از سایت دکتر مژگان السادات دادگر بهترین متخصص زنان و زایمان تهران همراه باشید تا اطلاعات مفیدی در خصوص مراقبت های بارداری به دست آورید.
مراقبت های بارداری
توجه داشته باشید سه ماهه ابتدایی بارداری ، در حقیقت شروع نمو و شکل گیری جنین است و نیاز به مراقبت های خاص این دوران دارد که توسط بهترین متخصص زنان شمال تهران تعیین می گردد. با فرا رسیدن سه ماهه دوم بارداری ، جنین رشد کرده و قاعدتا شکم برجسته خواهد شد. توجه داشته باشید در سه ماهه دوم بارداری ، خستگی و حالت تهوع صبحگاهی که از بارزترین نشانه های سه ماه اول بارداری محسوب می شوند ، تدریجا از بین رفته و فرد انرژی سابق خود را باز می یابد. البته این بدین معنا نیست که سه ماهه دوم بارداری ، نیازمند مراقبات خاصی نمی باشد ، بلکه به دلیل تسریع رشد جنین در 3 ماهه دوم حاملگی ، مادر باید جهت اطمینان از روند رشد جنین و همچنین دریافت مراقبت های بارداری مناسب با وضعیت خود نسبت به انجام سونوگرافی هایی که بین هفته 18 تا 22 بارداری برای وی تجویز می گردد ، اقدام نموده و مراقبت های مختص این دوران را نیز به درستی رعایت نماید. و اما مراقبت های سه ماهه سوم بارداری ، بسیار حائز اهمیت است و نیازمند انجام چکاپ های منظم هفتگی می باشد. در این دوران باید فشار خون و اضافه وزن مادر ، ضربان قلب و حرکات جنین ، وضعیت قرارگیری جنین ، تغییرات دهانه رحم و مواردی از این قبیل مورد بررسی قرار گیرند ؛ در نتیجه سه ماهه سوم بارداری نیاز به مراقبت های بیشتری دارد.
زمان مراجعه به بهداشت در بارداری
یکی از مهمترین مراقبت های بارداری، معایناتی است که در این بازه از مادران به انجام می رسند. بانوان باردار در بازه های زمانی مشخصی از دوران بارداری خود جهت انجام معاینات این دوران ، ملزم به مراجعه به متخصص زنان و زایمان می باشند. به طور کلی خانم های باردار ، باید در 6 ماه ابتدایی حاملگی خود ماهیانه یکبار ، در ماه های هفتم و هشتم حاملگی ، هر 15 روز یکبار و در ماه نهم بارداری ، هفته ای یکبار به یک متخصص زنان و زایمان خوب در تهران رجوع فرمایند.
ویزیت های دوران بارداری در چه بازه های زمانی به انجام می رسند ؟
اینکه هر چند وقت یکبار برای ویزیت به متخصص زنان مراجعه کنید یا زمان مراجعه به بهداشت در بارداری چه زمانی است و چه نوع مراقبت های بارداری را انجام دهید ، به این بستگی دارد که در چه دوره ای از حاملگی هستید و اینکه بارداری شما تا چه حد پر خطر است. در شرایط نرمال ، برای کسانی که بارداری طبیعی دارند ، این جلسات طبق فواصل زمانی زیر معین می شوند :
- در 32 هفته اول بارداری هر 4 الی 6 هفته باید به متخصص زنان مراجعه صورت گیرد
- در فاصله زمانی هفته های 32 تا 37 ویزیت هر دو تا سه هفته انجام می شوند.
- از هفته 37 تا موعد مقرر شده برای زایمان ، هر هفته باید به دکتر مراجعه شود
در اولین ویزیت مراقبت های بارداری چه مواردی مورد ارزیابی قرار می گیرند ؟
عموماً اولین جلسه معاینه ، طولانی تر از باقی جلسات است ؛ چرا که دکتر زنان در این بازه بایستی پرونده پزشکی مادر را به طور دقیق تکمیل نمایند تا ادامه فرایند در راستای صحیحی به انجام رسد. در اولین ملاقات از سوی دکتر یک تست چک آپ کامل همراه با معاینات بالینی و آزمایش خون و ادرار تجویز می گردد تا ایشان از سطح سلامتی تان با خبر شود. این تست شامل موارد زیر است :
- اندازه گیری قد ، وزن ، فشار خون ، تنفس و ضربان قلب
- تست های مربوط به سینه
- معاینه لگنی
- تست پاپ اسمیر
- تست های بیماری های مقاربتی
- تست های غربالگری عارضه هایی همچون دیابت ، آنمی (کم خونی) و هپاتیت B
- همچنین ایشان سبک زندگی و ویتامین ها و مکمل هایی که در زمان پیش از بارداری مصرف می کردید را بررسی می کند. تمامی این موارد بخشی از مراقبت های بارداری به حساب می آیند که موجب می گردند این مرحله بدون بروز مشکل سپری شود.
بهترین تغذیه برای دوران بارداری چیست ؟
تغذیه در دوران حاملگی از جمله مهم ترین مراقبت های بارداری است و به اصطلاح از اهمیت بالایی برخوردار است . بهترین رژیم غذایی برای خانم های باردار رژیمی است که شامل تمام مواد غذایی به میزان لازم باشد. هم چنین لازم است در این دوران مواظب مصرف برخی مواد غذایی باشید. در صورتی که گوشت، تخم مرغ و ماهی به صورت کامل پخته نشوند، ممکن است سلامت شما را به خطر بیندازد. هم چنین مصرف بعضی ماهی ها مانند شاه ماهی ، تاج ماهی، اره ماهی به دلیل وجود مقدار زیادی جیوه ، بیش تر از 2 بار در هفته توصیه نمی شود.
در خصوص نحوه تغذیه در مراقبت های بارداری ، خوردن 3 تا 5 واحد میوه و سبزیجات تازه در روز توصیه می شود. قبل از مصرف میوه و سبزیجات را به خوبی بشویید. برای تامین کلسیم بدن لازم است 4 واحد لبنیات در روز مصرف شود. لازم به ذکر است که حتما از لبنیات پاستوریزه استفاده نمایید. زیرا لبنیات پاستوریزه نشده و لبنیات محلی ممکن است حاوی باکتری هایی باشد که موجب عفونت گردد. سعی کنید در این دوران شکر مصرف نکنید و از شیرین کننده های مصنوعی نظیر اسپارتایم و ساکرالوز در وعده های خود به میزان متعادل استفاده نمایید.
از مصرف زیاد کافئین در این دوران پرهیز کنید . نوشیدن بیش از 2 فنجان قهوه در روز توصیه نمی شود. لازم است مصرف الکل و دخانیات را به طور کامل قطع کنید. دمنوش های گیاهی را زیر نظر پزشک مصرف نمایید؛ زیرا بسیاری از دمنوش ها خاصیت دارویی داشته و ممکن است در دوران حاملگی مصرف آن ها خطرناک باشد از همین رو بهتر است نکات مراقبت های بارداری را رعایت کنید تا مشکلی برایتان رخ ندهد. در دوران بارداری ویتامین ها باید زیر نظر پزشک و طبق آزمایش های انجام شده تجویز و مصرف شود. مصرف اسید فولیک به صورت روزانه توصیه می شود.
نقش ورزش در مراقبت های بارداری
در صورتی که مشکل خاصی نداشته باشید، ورزش کردن در دوران بارداری به صورت روزانه بسیاری از دردها و ناراحتی های شما را می تواند کاهش دهد. البته هر نوع ورزشی مناسب دوران بارداری نمی باشد. لازم است ورزش های مخصوص دوران بارداری را با مشورت پزشک خود انجام دهید. از جمله ورزش هایی که در دوران حاملگی توصیه می شود به شنا، پیاده روی، تمرینات کگل می توان اشاره کرد. در صورتی که قبلا فعالیتی نداشتید لازم است به صورت کوتاه مدت شروع به ورزش کنید و سپس زمان آن را تا 30 دقیقه در روز افزایش دهید. در صورتی که در هنگام ورزش فشاری را بر روی خود احساس کرید بهتر است ورزش کردن را متوقف نمایید. نقش ورزش در مراقبت های بارداری را جدی بگیرید!
مراقبت های بارداری – رابطه جنسی
داشتن رابط جنسی در دوران بارداری بی خطر است. البته لازم است پوزیشن هایی را انتخاب کنید که به شما فشاری وارد نشود و جنین در معرض خطر قرار نگیرد. میل جنسی در افراد در دوران بارداری و ماه های مختلف، متفاوت است . هم چنین در صورتی که در این باره نگران هستید و مشکلاتی دارید لازم است با متخصص زنان و زایمان مشورت نمایید.
برای کاهش درد و ناراحتی های بارداری چه باید کرد ؟
در دستورالعمل مراقبت های بارداری به منظور رفع و کاهش حالات ناخوشایند توصیه هایی از سوی بهترین متخصص زنان شمال تهران ارائه شده است :
تهوع صبحگاهی : از شایع ترین ناراحتی های دوران بارداری ، تهوع و استفراغ می باشد که در هر زمان از شب و روز ممکن است اتفاق بیفتد. برای کاهش این نوع ناراحتی می توانید از راه های زیر کمک بگیرید:
- می توانید از وعده های کوچک غذایی به صورت مکرر استفاده نمایید.
- از خوردن غذاهای چرب و اسیدی و همینطور غذاهای تند خودداری نمایید.
ممکن است در برخی افراد خالی بودن معده موجب تهوع در آن ها شود. در این صورت توصیه می شود برای رعایت مراقبت های بارداری همیشه مقداری خوراکی سالم و مفید نزد خود داشته باشید تا از خالی ماندن معده پیشگیری نمایید.
خستگی : برای این منظور لازم است بیشتر استراحت کنید و خواب کافی داشته باشید.
یبوست : مایعات زیاد و غذاهای با فیبر بالا، میوه و سبزیجات می تواند در درمان یبوست مفید باشد. در صورتی که مشکل شما شدید و جدی است لازم است با پزشک مشورت نمایید و از خوردن ملین ها بدون نسخه پزشک پرهیز کنید.
در راستای مراقبت های بارداری این موارد را در نظر داشته باشید :
سیگار نکشید و در نزدیکی افرادی که سیگار می کشند قرار نگیرید : سیگار کشیدن ریسک سقط جنین ، زایمان زودرس ، تولد نوزاد با وزن پایین و دیگر مشکلات مربوط به سلامت جنین را بالا می برد.
از مواد مخدر و مشروبات الکلی استفاده نکنید : یکی از مهم ترین نکات در خصوص مراقبت های بارداری این است که هر گونه ماده مخدر مثل کوکائین ، هروئین و غیره در این بازه ممنوع است ، در غیر این صورت احتمال دار با سقط جنین یا بروز ناهنجاری های مادرزادی در جنین مواجه شوید. حتی احتمال دارد نوزاد متولد شده به مخدر مصرف شده از سوی مادر اعتیاد پیدا کرده باشد که این امر خود مشکلات بسیار حادی را به همراه خواهد داشت.
غذای خام مصرف نکنید : در صورت خوردن غذاهای خام نپخته ممکن است به بیماری انگلی توکسوپلاسموز مبتلا شوید که خود یکی از عوامل وقوع مشکلات در حین زایمان است.
